Những phát hiện mới cho thấy lũ lụt có thể tác động đến an ninh lương thực ngay lập tức và trong những tháng sau lũ lụt trên phạm vi khắp châu Phi. Trong nhiều trận lũ lụt mà nghiên cứu đánh giá, đã có những thiệt hại đáng kể đối với cơ sở hạ tầng, đất trồng trọt và chăn nuôi, làm ảnh hưởng đến sản xuất và tiếp cận lương thực, nguồn nước và vệ sinh cũng rất quan trọng đối với an ninh lương thực.
Trong những năm gần đây, lượng mưa kỷ lục và lũ lụt xảy ra dẫn đến sự chú ý ngày càng tăng đến sự phân chia của các quần thể bị ảnh hưởng và cho thấy sự cấp thiết phải hiểu rõ hơn về mức độ tàn phá của thiên tai, đặc biệt là về nhu cầu lương thực.
Để có được những hiểu biết chi tiết về tác động của thảm họa lũ lụt, các nhà nghiên cứu từ Khoa Nghiên cứu Môi trường của NYU và các đồng nghiệp khác đã kiểm tra hơn 10 quốc gia trên khắp miền Tây, Đông và Nam châu Phi, bao gồm cả Nigeria, Niger, Kenya, Mozambique và Malawi.
Trong giai đoạn nghiên cứu (2009-2020), các nhà khoa học đã xem xét các đặc điểm chính của lũ lụt, bao gồm vị trí, thời gian và mức độ, ảnh hưởng như thế nào đến một số liệu độc lập về mất an ninh lương thực được sử dụng bởi Hệ thống Cảnh báo sớm Nạn đói do USAID tạo ra: Phân loại Giai đoạn An ninh Lương thực Tích hợp (IPC) thang đo. IPC đo lường mức độ nghiêm trọng của tình trạng mất an ninh lương thực bằng thang điểm năm điểm: an ninh lương thực tối thiểu (IPC 1), căng thẳng (IPC 2), khẩn cấp (IPC 3), khủng hoảng (IPC 4) và nạn đói (IPC 5). Nhóm nghiên cứu đã đo lường tác động của lũ lụt trong thời gian dài bằng cách sử dụng các phân tích bảng.
Kết quả cho thấy khoảng 12% bị mất an ninh lương thực tại các khu vực được nghiên cứu bị ảnh hưởng bởi lũ lụt trong giai đoạn 2009-2020. Theo đó, những tác động này bao gồm gia tăng bất lợi đối với tình trạng mất an ninh lương thực, nhưng cũng có một số tác động có lợi, tùy thuộc vào từng thời kỳ và quy mô khu vực.
Đồng tác giả nghiên cứu tại Trung tâm Chuyến bay Vũ trụ Goddard của NASA và Đại học Maryland cho biết: “Kết quả nghiên cứu cho thấy lũ lụt có thể có những tác động ngược lại đối với an ninh lương thực ở các quy mô không gian khác nhau. Trong một năm nhất định, lượng mưa dư thừa có thể ngay lập tức dẫn đến lũ lụt phá hủy mùa màng ở một khu vực đồng thời tác động đến các điều kiện trồng trọt có lợi giúp thúc đẩy sản xuất cây trồng trên quy mô quốc gia".
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cảnh báo rằng mọi tác động tích cực từ lũ lụt đều không được đảm bảo, và những phát hiện này thay vào đó nói lên tầm quan trọng của việc cần phải cải thiện thu thập dữ liệu về lũ lụt và an ninh lương thực để lập kế hoạch ứng phó với thiên tai và thích ứng với khí hậu.
Đáng chú ý, kết quả cũng cho thấy lũ lụt ảnh hưởng đáng kể đến an ninh lương thực theo những cách cục bộ hóa cao và đa dạng - trái ngược với sự thống nhất trên toàn bộ quốc gia. Các nhà nghiên cứu cho biết điều này chỉ ra rằng mối quan hệ giữa lũ lụt và an ninh lương thực không phải do các động lực trên toàn quốc (thay đổi giá lương thực), mà thay vào đó là các tác động theo ngữ cảnh cụ thể đối với sản xuất lương thực (mất khả năng tự cung tự cấp), tiếp cận lương thực (phá hủy cơ sở hạ tầng hoặc mất sinh kế trực tiếp) hoặc tiêu dùng thực phẩm (các bệnh lây truyền qua nước và thiếu hụt vệ sinh).
Kết luận, các tác giả đều thống nhất rằng: Cần nâng cao nhận thức về ảnh hưởng của lũ lụt đối với an ninh lương thực ngày càng quan trọng đối với cộng đồng nhân đạo. Nghiên cứu đã minh họa cách các nhóm liên ngành có thể tạo ra những cải tiến theo cấp số nhân trong hiểu biết của chúng ta về các vấn đề xã hội. Đồng thời, nghiên cứu cũng làm rõ và định lượng những tác động đó theo những cách sẽ mang lại lợi ích quan trọng cho người dân và cộng đồng đang phải đối mặt với các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt ngày càng thường xuyên.
